ΒΡΑΧΝΙ: September 2007

Saturday, September 8, 2007

...

Αλώνια

ταμπέλα στο Σούβαρδο

ΙΣΤΟΡΙΚΑ

Αποβατικό αρμάτων - Βραχνί
Βραχνί (Αποβατικό) αρμάτων / Α/Β 607Το Α/Β Βραχνί ήταν σκάφος Αποβατικό αρμάτων του Πολεμικού Ναυτικού, με τα διακριτικά Α/Β 607. Το πλοίο θεσπίστηκε στα ναυπηγεία “Pidgeon-Thomas Iron Co., Memphis, Tenn” στις 6 Νοεμβρίου 1943, καθελκύστηκε στις 19 Δεκεμβρίου 1943 και η παραλήφθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1943 από το Ναυτικό των ΗΠΑ. Το σκάφος παραχωρήθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό από το Αμερικανικό Ναυτικό το 1945, όπου αναφέρονταν ως ‘LCT 607’. Η τελετή έπαρσης της Ελληνικής Σημαίας πραγματοποιήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1945 στη Μεσσήνη της Ιταλίας. Εκτός από το Α/Β Βραχνί, μεταξύ των ετών 1945 και 1946, παραχωρήθηκαν στο Π.Ν. άλλα ένδεκα σκάφη όμοιου τύπου (Αμοργός, ‘Θήρα’, ‘Μήλος’, ‘Κύθηρα’, ‘‘Σέριφος Ι’, ‘Κάνδανος’, ‘Μαλακάσι’, ‘Κομένο, Ανάφη’ , Παλαιοχώρι και ‘ΣΟΦΑΔΕΣ’), τα οποία εκποιήθηκαν το 1963, με την εξαίρεση των Α/Β ‘ΜΗΛΟΣ’ και ‘ΚΥΘΗΡΑ’. Αυτά τα πλοία χρησιμοποιήθηκαν επί μακράν για στρατιωτικές και κρατικές μεταφορές κυρίως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια.ΧαρακτηριστικάΕκτόπισμα: 320 τόνων (400 έμφορτο)Ταχύτητα: 7 κόμβωνΠρόωση: Ντίζελ.Οπλισμός 2 πυροβόλα 20 χιλιοστών.
Αναρτήθηκε από g.m.
Βραχνι 1943-1945
" ...Την 28ην Οκτωβρίου 1940 η Ελλάς, αρνηθείσα ενόπλως την είσοδον του φασιστικού Ιταλικού στρατού εις το έδαφός της και κατεξευτελίσασα τούτον δια της θαυμαστής ανά τον κόσμον νίκης της, ευρέθη προ της βαρβαρωτέρας βίας της σιδηροφράκτου δυνάμεως του Γερμανικού στρατού, σπεύσαντος εις βοήθειαν των Ιταλών. Τοιουτοτρόπως από του 1941-1944 οι Έλληνες ευρέθησαν υπό την κυριαρχίαν των ειρημένων τούτων δύο αυτοκρατοριών, υποστάντες τα πάνδηνα, λόγω των φρικτών και ακατανομάστων καταστροφών που τους επροξένησαν δια της θανατώσεως πολλών και της πυρπολήσεως ακόμη και ολοκλήρων πόλεων και χωρίων. Μεταξύ τούτων συγκαταλέγεται και το ιστορικόν χωρίον, το Βραχνί των Καλαβρύτων, το οποίον αφού το ελεηλάτησαν το έκαυσαν μερικώς οι Ιταλοί τον Μάϊον του 1943, οι δε Γερμανοί συνεπλήρωσαν την καταστροφήν τον Δεκέμβριον του 1945 κατερειπώσαντες τούτο τελείως, θανατώσαντες και τους ευρεθέντας εκεί, φύλακαν κ.λ.π. Τότε επυρπόλησαν και τον περικαλή Ιερόν Ναόν του χωρίου " ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ" μετά των παρεκκλησίων τους, " Άγιος Αθανάσιος" , " Άγιος Γεώργιος" και " Προφήτης Ηλίας", σκορπίσαντες πλέον τελείαν ερημίαν εις το Βραχνί. Έκπληκτοι και κατεθλιμένοι οι κάτοικοι των Βραχνεϊκων Πατρών ευρέθησαν προ των οικτρών ερειπίων των οικιών των και των Ιερών Ναών του ονομαστού των πατέρων των χωρίου, το οποίον ουδέποτε είχε πάθει τοιαύτην απάνθρωπον συμφοράν δια μέσου των αιώνων, ουδέ επί ΙΜΠΡΑΗΜ, το 1826, περιορισθέντος τούτου τότε, εις την πυρπόλησιν μόνον του μικρού Ναού των "Αγίων Θεοδώρων" . Τον Ιερόν τούτον Νάόν οι πρόγονοί μας εκ των πρώτων ανεκοδόμοισαν και μας τον παρέδωσαν περικαλή και ωραίον. ..."
Αναρτήθηκε από g.m.
Βραχνί, 10 Δεκεμβρίου 1943
Μετά τις εκτελέσεις στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και στο χωριό Σούβαρδο, οι Γερμανοί στις 9 Δεκεμβρίου έφτασαν στο γειτονικό χωριό Βραχνί. Είχαν μαζί τους 3 άνδρες αιχμαλώτους, το φαρμακοποιό Δημητρίου από τη Βυσωκά τον οποίο βρήκαν στο Σούβαρδο όπου είχε προσπαθήσει να κρυφτεί, τον νεαρό Παύλο Σωτηρακόπουλο από την Κερπινή και τον Ηλία Κατσανιώτη από τους Ρογούς, τους οποίους είχαν πάρει μαζί τους για οδηγούς. Μόλις οι κάτοικοι που βρίσκονταν στο χωριό αντιλήφθηκαν την παρουσία των Γερμανών έτρεξαν σε διάφορες κατευθύνσεις, σε σπηλιές και απόκρημνα μέρη για να κρυφτούν. Η ομάδα των Γερμανών στρατοπέδευσε στο χωριό και ο διοικητής τους εγκαταστάθηκε σε ένα σπίτι δίπλα από την εκκλησία. Μερικοί στρατιώτες άνοιξαν την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων και προσπάθησαν να κλείσουν σε αυτήν ένα κοπάδι των προβάτων που είχαν φέρει μαζί τους και όσα ακόμη βρήκαν στο χωριό.Συνέλαβαν το Νικόλαο Σιορώκο, το γιο του Αντώνη ηλικίας 23 ετών, το φύλακα Α. Τσιρώνη και μαζί με τους άλλους τρεις, που είχαν μαζί τους, τους έκλεισαν σε ένα καλύβι κοντά στο σχολείο. Πριν βραδιάσει άφησαν ελεύθερο τον Ηλία Κατσανιώτη, ο οποίος βρέθηκε δολοφονημένος μετά από δυο-τρεις μέρες στο χωριό Σούβαρδο.Οι Γερμανοί, αφού έσφαξαν τα ζώα από το κοπάδι που έφεραν μαζί τους και ορισμένα που βρήκαν στο χωριό, πέρασαν τη νύχτα πίνοντας και διασκεδάζοντας.Το πρωϊ της 10ης Δεκεμβρίου πήραν από το καλύβι τους άνδρες, τους οδήγησαν στη θέση Ρούγα, 30 περίπου μέτρα από το δρομάκι Ρούγας-Ζαγορίτσας, σε ένα ανηφορικό χωράφι και τους εκτέλεσαν. Έκαψαν στη συνέχεια το χωριό. Μόνο πέντε-έξι σπίτια και μερικά φουρναριά έμειναν όρθια Η φάλαγγα των γερμανών έφυγε από το χωριό αφήνοντας πίσω της πέντε νεκρούς, πυρπολημένα σπίτια και τα τομάρια των ζώων που έσφαξαν το προηγούμενο βράδυ.Οι κάτοικοι που κρύβονταν στις σπηλιές επέστρεψαν τρομαγμένοι στο χωριό. Με τα χέρια και με ξύλα έσκαψαν και έθαψαν πρόχειρα σε ένα ομαδικό τάφο τους νεκρούς Βραχνιώτες στο χώρο δυτικά της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων που καιγόταν ακόμα. Δεν πρόλαβαν να ολοκληρώσουν την ταφή των άλλων δύο, καθώς έφτασε η νύχτα και από το φόβο απομακρύνθηκαν για να κρυφτούν στο βουνό.Την επομένη έθαψαν σε έναν κοινό τάφο τους άλλους δύο νεκρούς και τοποθέτησαν πρόχειρα στα μνήματα ξύλινους σταυρούς. Οι Γερμανοί επέστρεψαν στα ερειπωμένα Καλάβρυτα τη Μεγάλη Παρασκευή του 1944. Λεηλάτησαν και φόρτωσαν ότι βρήκαν. Κινήθηκαν στην περιοχή του Ξερόκαμπου του Χελμού εκτελώντας όσους έβρισκαν στο δρόμο τους. Τον Ιούλιο του 1944 οι Γερμανοί επέστρεψαν στο Βραχνί και σκότωσαν το γέρο Όλυμπο από τα Σουδενά σε ένα βράχο κάτω από τον Αη-Γιώργη και το Γεώργιο Μαγγίνα κοντά στις καλύβες στον Ξερόκαμπο.Στο σημείο της εκτέλεσης απέναντι από την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων υπάρχει σήμερα το Μνημείο των εκτελεσθέντων του Βραχνιού για να θυμίζει τα τραγικά γεγονότα της 10ης Δεκεμβρίου 1943.
Αναρτήθηκε από g.m.
1943 - «Επιχείρηση Καλάβρυτα»
Η Κατοχή αποτελεί μια οπό τις πιο συγκλονιστικές περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο λαός μας, εξαντλημένος από την πολεμική εποποιία του 1940, υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει πολλαπλές περιπέτειες και κακουχίες. Την εισβολή των κατακτητών, το πρόβλημα της επιβίωσης, την οδυνηρή περιπέτεια της πείνας, εκτελέσεις, βασανιστήρια και καταστροφές.Η ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων, τόπος με μακραίωνη ιστορική διαδρομή και επαναστατικό παρελθόν, υπέστη την περίοδο της Κατοχής τεράστιες απώλειες σε έμψυχο δυναμικό, με μαζικές εκτελέσεις αμάχων και ολοκληρωτικές καταστροφές.Το καλοκαίρι του 1943, άρχισαν εκτελέσεις, βομβαρδισμοί και καταστροφές χωριών:- Ιούλιος 1943 (29/07): Βομβαρδισμός των χωριών Λαπάτα, Τρεχλό, Μάνεσι. Μεταξύ των 16 θυμάτων και μικρά παιδιά.- Αύγουστος 1943 (31/08): Πυρπόληση του χωριού Άνω Λουσοί. Εκτέλεση 4 κατοίκων. Απαγχονισμός στην πλατεία του Χελμού των Καλαβρύτων του νεαρού Ντίνου Παυλόπουλου.- Νοέμβριος 1943 (29/11): Βομβαρδισμός του χωριού Βυσωκά. 13 νεκροί, τραυματίες και καταστροφή οικιών.Οι εγκληματικές πράξεις των Γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής κορυφώθηκαν το Δεκέμβριο του 1943, σε μια οργανωμένη εκκαθαριστική επιχείρηση της περιοχής των Καλαβρύτων, γνωστή ως «Επιχείρηση Καλάβρυτα» («Unternehmen Kalawrita», από 5 έως 15 Δεκεμβρίου 1943). Μια από τις πιο σκληρές επιχειρήσεις της Βέρμαχτ, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, γενικότερα.Από τις αρχές του 1943, στο χώρο της Αιγιαλείας και των Καλαβρύτων συνέβησαν σημαντικά αντιστασιακά γεγονότα, μεταξύ των οποίων η Μάχη Ρογών-Κερπινής (16-17/10/1943), η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τη συντριβή του Γερμανικού λόχου και τη σύλληψη 86 Γερμανών αιχμαλώτων. Μετά τη διαμόρφωση ενός γενικότερου κλίματος ανησυχίας για την αντιστασιακή δράση στην περιοχή των Καλαβρύτων, η 117 Μονάδα Κυνηγών αποφασίζει να δράσει.Τα Γερμανικά στρατεύματα, που ξεκίνησαν από Τρίπολη, Αίγιο, Πάτρα, ακολούθησαν ακτινωτή πορεία σύμφωνα με τους γερμανικούς χάρτες, με κατεύθυνση την επαρχία Καλαβρύτων και κατάληξη τα Καλάβρυτα.Οι Γερμανικές δυνάμεις, μηχανοκίνητες και πεζοπόρες, που ξεκινούν από την Πάτρα, στις 05/12/1943 με κατεύθυνση τα Καλάβρυτα, είχαν επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Γιούλιους Βόλφιγκερ (G. Wolfinger) και ακολούθησαν το δρόμο Πάτρα - Χαλανδρίτσα - Καλάβρυτα, απόσταση 77 χιλιομέτρων.Στο ξεκίνημά τους λεηλάτησαν και πυρπόλησαν τη Μονή Ομπλού, σε μικρή απόσταση νότια της Πάτρας.- Στις 06/12, μετά από ένα ατύχημα του Wolfinger, διοικητής ορίστηκε ο Εμπερσμπέργκερ (Ebersberger), διοικητής του συντάγματος Αιγίου.- Στις 07/12, τα πεζοπόρα τμήματα χτένισαν στο πέρασμά τους όλα τα χωριά και σκόρπισαν τη φωτιά και το θάνατο. Στην Κάτω Βλασία σκότωσαν 3 άνδρες και 1 γυναίκα και στον Κάλανο 3 βοσκούς από τα Καλάβρυτα και έναν ακόμη πολίτη. Μετά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η μία πήγε προς Λεχούρι - Τριπόταμα - Δίβρη και επέστρεψε από Μορόχοβα - Λειβάρτζι και η άλλη συνέχισε προς Καλάβρυτα.- Στις 08/12, πέρασαν από το Μάνεσι και το Σαραδί, σκότωσαν 1 άνδρα.- Στις 09/12, έφταοαν στη διασταύρωση του δρόμου Σκεπαστού-Κλειτορίας. Στο εκκλησάκι της Αγίας Άννας, συγκέντρωσαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό του χωριού Βυσωκά και, μετά από μια σύντομη ομιλία, τους άφησαν ελεύθερους. Την ίδια μέρα, μπήκαν στα Καλάβρυτα.- Στις 10/12, εκτέλεσαν στο χωριό Συρμπάνι (Πριόλιθος) 5 άνδρες.Οι Γερμανικές δυνάμεις από Αίγιο προς Καλάβρυτα, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Εμπερσμπέργκερ (Ebersberger), εφόρμησαν στα Καλάβρυτα, με 3 πεζοπόρα τμήματα.- Στις 06/12 άλλη πεζοπόρο ομάδα, από το Αίγιο, προχώρησε με πορεία από τον Κερενίτη ποταμό προς Πλατανιώτισσα, Βιλιβίνα και Μαμουσιά, στην οποία, αφού εγκαταστάθηκε, έστησε ενέδρα.- Στις 07/12 , πεζοπόρες φάλαγγες από το Αίγιο προχωρούν κάνοντας εκκαθαριστικές επιχειρηθείς και αφού κατέβηκαν από την οροσειρά Σταυριά πάνω από το χωριό Ρογοί, τοποθέτησαν μυδράλια και όλμους.- Στις 08/12, ο Ebersberger χώρισε το στρατό σε δύο ομάδες και μπήκαν το πρωί στους Ρογούς. Έκαψαν ολοσχερώς το χωριό και εκτέλεσαν 65 άνδρες και παιδιά.- Άλλη ομάδα μπήκε την ίδια ημέρα στην Κερπινή, έβαλαν φωτιά και εκτέλεσαν 38 άνδρες και παιδιά,- Στη συνέχεια, έκαψαν την Άνω και Κάτω Ζαχλωρού και σκότωσαν 19 άνδρες. Ακολούθως έφτασαν στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και σκότωσαν 16 άτομα, μοναχούς, επισκέπτες και υποτακτικούς, ενώ εκτέλεσαν και 9 μοναχούς, στη θέση Ψηλός Σταυρός.- Στις 09/12, έφτασαν στο χωριό Σούβαρδο, όπου έβαλαν φωτιά και σκότωσαν 5 άνδρες, το ίδιο και στο χωριό Βραχνί, όπου σκότωσαν 6 άνδρες.Στη στάση της Κερπινής εγκαταστάθηκε Γερμανική διμοιρία. Στη θέση αυτή εκτελέστηκαν 4 άνδρες.- Στις 09/12, περνώντας από τις Αυλές των Καλαβρύτων, Γερμανικές δυνάμεις, με επικεφαλής τον Ebersberger, μπήκε στα Καλάβρυτα, όπου είχαν φτάσει και οι δυνάμεις από την Πάτρα.- Στις 13/12, ολοκλήρωσαν την επιχείρηση, πυρπόλησαν και κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την πόλη των Καλαβρύτων, λεηλάτησαν ό,τι πολύτιμο υπήρχε και εκτέλεσαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό της πόλης από 14 χρονών και πάνω, στη Ράχη του Καππή.- Στις 14/12, ανέβηκαν στο Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας, το λεηλάτησαν, το πυρπόλησαν και εκτέλεσαν 6 άνδρες, μοναχούς, επισκέπτες και υποτακτικούς. Την ίδια ημέρα, λεηλάτησαν το χωριό Βυσωκά, σκότωσαν 3 άνδρες και έφυγαν για την Πάτρα. Επίσης πέρασαν από το Μοναστήρι του Μεγάλου Σπηλαίου και το έκαψαν.Τα γερμανικά στρατεύματα που κινήθηκαν από Τρίπολη με επικεφαλής τον ταγματάρχη Gnass, κατευθύνθηκαν προς Δημητσάνα και Λαγκάδια Αρκαδίας.- Στις 07/12, δόθηκε διαταγή στην ομάδα μάχης ΚΟΚΕΡΤ να προχωρήσει από τα Παγκρατέϊκα Καλύβια μέσω του χωριού Φίλια και Τσορωτά στα Μαζέϊκα (Κάτω Κλειτορία). Την ίδια ημέρα τα Γερμανικά στρατεύματα μπήκαν στα Μαζέϊκα αναζητώντας την τύχη των Γερμανών αιχμαλώτων της Μάχης Ρογών-Κερπινής, χτενίζοντας όλα τα γύρω χωριά και τη νύχτα της 07/12 προς 08/12 έφτασαν στο Μάζι. Το ίδιο ίδιο απόγευμα, οι αντάρτες είχαν ήδη προβεί στην εκτέλεση των αιχμαλώτων.- Οι Γερμανοί μετέφεραν τους διασωθέντες στα Μαζέϊκα και κατέθεσαν τα γεγονότα στον Συνταγματάρχη Le Suir, ο οποίος είχε ήδη φτάσει στην περιοχή.- Οι Γερμανοί, με 12 έλληνες οδηγούς, το Σάββατο το βράδυ στις 11/12, κατευθύνθηκαν προς το χωριό Μάζι και στη συνέχεια στη θέση Μαγέρου στις 12/12, όπου βρήκαν τους εκτελεσθέντες Γερμανούς. Εκεί εκτέλεσαν 10 Μαζαίους.- Στις 14/12, λεηλάτησαν και έκαψαν το μεγαλύτερο μέρος των Μαζεϊκων και μετά έφυγαν προς την Τρίπολη.Στο απόρρητο ραδιογράφημα της 117 Jager Division (Αρ.1595/43), καταγράφεται ο τελικός απολογισμός της Επιχείρησης Καλάβρυτα: "(1) Κατεστράφησαν ολοκληρωτικά τα χωριά: Ρογοί, Κερπινή, Στάση Κερπινής, Άνω Ζαχλωρού, Κάτω Ζαχλωρού, Σούβαρδο, Βραχνί, Καλάβρυτα, Μοναστήρια Μεγάλου Σπηλαίου και Αγίας Λαύρας, Αγία Κυριακή, Αυλές, Βυσωκά, Φτέρη, Πλατανιώτισσα, Πυργάκι, Βάλτσα, Μελίσσια, Μοναστήρι Ομπλού, Λαπαναγοί, Μάζι, Μαζέικα, Παγκράτι, Μορόχωβα, Δερβένι, Βάλτος, Πλανητέρου, Καλύβια. (2) 696 Έλληνες εκτελέστηκαν...".Το Ολοκαύτωμα των ΚαλαβρύτωνΟι Γερμανοί μπήκαν στα Καλάβρυτα στις 09/12. Δημιούργησαν έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη, προκειμένου να μην μπορεί κανείς να ξεφύγει. Την έντονη ανησυχία των κατοίκων κατάφερε, παραπλανώντας τους, να κατευνάσει ο Γερμανός Διοικητής, ο οποίος τους διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται κανείς να πάθει τίποτε και ότι ο στόχος τους ήταν η εξόντωση των ανταρτών. Προχώρησαν αρχικά στην πυρπόληση σπιτιών που ανήκαν σε αντάρτες και αναζήτησαν την τύχη των Γερμανών τραυματιών της Μάχης της Κερπινής.Στις 12/12, οι Γερμανοί άρχισαν να ετοιμάζονται για να αποχωρήσουν την επομένη. Το πρωί στις 13/12, ημέρα Δευτέρα, πριν καλά καλά ξημερώσει, χτύπησαν τις καμπάνες της κεντρικής εκκλησίας και Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες διέταξαν να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι στο Δημοτικό Σχολείο, αφού πάρουν μαζί τους μια κουβέρτα και τρόφιμα μιας ημέρας.Στο κτίριο του σχολείου έγινε ο χωρισμός και ο αποχωρισμός. Τα γυναικόπαιδα κλείστηκαν στο σχολείο και οι άνδρες από 14 χρονών και πάνω οδηγήθηκαν σε φάλαγγες στην κοντινή Ράχη του Καππή. Ο χώρος ήταν προσεκτικά επιλεγμένος. Η αμφιθεατρική του διαμόρφωση δεν θα επέτρεπε σε κανένα να γλιτώσει. Οι Καλαβρυτινοί ήταν αναγκασμένοι να βλέπουν τις περιουσίες τους, τα σπίτια και ολόκληρη την πόλη, να καίγονται και, μαζί τους, να παραδίδονται στη φωτιά οι γυναίκες και τα ανήλικα παιδιά τους έγκλειστα στο κτίριο του Σχολείου, το οποίο φρουρούσαν πάνοπλοι στρατιώτες.Ο Γερμανός Διοικητής, για να καθησυχάσει και να παραπλανήσει τους συγκεντρωμένους, έδωσε το λόγο της στρατιωτικής του τιμής ότι δεν πρόκειται να τους σκοτώσουν. Ολόκληρη η πόλη παραδόθηκε σης φλόγες.Την ίδια στιγμή ο Οδοντωτός κατηφόριζε κατάφορτος με τις σοδιές από το πλιάτσικο των Γερμανών στα σπίτια, στα μαγαζιά και τις αποθήκες, απ΄ όπου άρπαξαν ότι πολύτιμο υπήρχε. Μαζί και τα χρήματα και τα αποθέματα των Τραπεζών και των Δημοσιών Υπηρεσιών, αφού προηγουμένως ανάγκασαν τους Διευθυντές να τα παραδώσουν.Από το ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος», με μια πράσινη και ύστερα μια κόκκινη φωτοβολίδα, δόθηκε το σύνθημα της εκτέλεσης. Τα πολυβόλα θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Ακολούθησε η χαριστική βολή που ολοκλήρωσε το έγκλημα. Διασώθηκαν 13 άτομα.Στο δημοτικό σχολείο, τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες έζωναν το κτίριο του σχολείου. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν τελικά να ξεφύγουν τρέχοντας μακριά από τα σπίτια που φλέγονταν, άρχισαν να αναζητούν τους δικούς τους, Μία από τις γυναίκες, η ηλικιωμένη Κρίνα Τσαβαλά, ποδοπατήθηκε από το πανικόβλητο πλήθος των γυναικόπαιδων και ξεψύχησε πριν αντικρίσει το αποτρόπαιο έγκλημα.Ύστερα, οι γυναίκες ανηφόρισαν προς το μέρος που είχαν οδηγήσει τους άνδρες και βρέθηκαν μπροστά στο πιο φρικιαστικό και απάνθρωπο θέαμα. Άνδρες, πατεράδες, γιοι και αδελφοί κείτονταν νεκροί πλημμυρισμένοι στο αίμα.Το μεγάλο Δράμα των Καλαβρύτων είχε ξεκινήσει. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι χρόνων αφανίστηκαν στις 2:34΄ της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας.Η συνέχεια του δράματος βρήκε τις γυναίκες να προσπαθούν με τα νύχια να σκάψουν πρόχειρους τάφους στην παγωμένη γη του Δεκέμβρη, για να θάψουν τους νεκρούς τους. Με τις κουβέρτες που είχαν κοντά τους, μετέφεραν τους σκοτωμένους στο νεκροταφείο και άλλους έθαψαν εκεί στο λόφο, μια τραγική σκηνή που κράτησε μέρες.Ακολούθησε η προσπάθεια της επιβίωσης μέσα στα χαλάσματα, που έμελλε για χρόνια να στεγάσουν τις απορφανισμένες οικογένειες.Το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων «συγκίνησε και συνένωσε τους Έλληνες - δυνάμωσε τον αγώνα τους κατά του κατακτητή», ομολογεί ο τότε γενικός στρατιωτικός διοικητής των Γερμανών στην Ελλάδα.Οι Καλαβρυτινές Γυναίκες, οι Καλαβρυτινές Μανάδες, μορφές ηρωικές, παλεύοντας κάτω από δύσκολες συνθήκες, κατάφεραν να αναθρέψουν τα παιδιά τους και να ξαναχτίσουν την πόλη μέσα από τα ερείπια.Στον Τόπο της Εκτέλεσης, ο Λευκός Σταυρός και η Πετρωμένη Καλαβρυτινή Μάνα, αιώνια σύμβολα του μαρτυρίου, εξακολουθούν να στέλνουν μηνύματα ειρήνης και συναδέλφωσης των λαών του κόσμου.
ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ 13/12/1943

Επιχείρηση Καλάβρυτα (Unternehmen Kalawrita)

Στις 5/12/1943 το 68 Σώμα Στρατού της Βέρμαχτ με έδρα την Αθήνα (διοικητής Φέλμι) εξαπέλυσε την Επιχείρηση Καλάβρυτα (Unternehmen Kalawrita) με σκοπό, την τρομοκρατία του πληθυσμού (εκτελέσεις αμάχων, λεηλασίες), την πυρπόληση των οικιών για να σταματήσει η τροφοδότηση των ανταρτών αλλά και να μην υπάρχουν διαθέσιμα καταλύματα εν΄ όψει του επερχόμενου χειμώνα και τελικά την «εκκαθάριση» από αντάρτικες ομάδες του ορεινού όγκου του Χελμού, όπου κτυπούσε η καρδιά της Αντίστασης.
Η διαταγή για την επιχείρηση είχε υπογραφεί στις 25/11/1943
(διαταγή Ν2/1296 – 25/11/43
ή 3Α/1296/43 25/11/1943 gel
ή Div.st.qu.25-11-1943 IA/Αριθ. Επιχείρησης 1296/43)
από το διοικητή της 117 Μεραρχίας Ορεινών καταδρομών υποστράτηγο Καρλ Φον Λε Σουιρ (Karl Von Le Suire).
Τα γερμανικά στρατεύματα ξεκίνησαν από έξι διαφορετικά σημεία:
Τρίπολη (Ίλαρχος, Γκνας, Gnass), Αργος, Κόρινθο Αίγιο, Πάτρα (Γιούλιους - Ιούλιους Βόλφινγκερ – Wolfinger) και Πύργο και έφθασαν σε διαφορετικό βάθος το καθένα.
Στις 15/10/1943 ο λόχος 5-749 της 117 Μεραρχίας Ορεινών καταδρομών με επικεφαλή τον αυστριακό λοχαγό Σόμπερ (γιός πρώην δημάρχου της Βιέννης) και 105 άνδρες ανέλαβε μια αναγνωριστική επιχείρηση στην περιοχή και την επιχείρηση για απαγωγή του Γέρο Μίχου τον οποίο είχαν προσπαθήσει να παγιδεύσουν και άλλη φορά. Όμως η γερμανίδα Γκρέτα που είχε παντρευτεί Αιγιώτη και κρατούσε επαφή με τις ΕΑΜικές οργανώσεις ειδοποίησε το Γέρο Μίχου (Δημήτρης Μίχου, Σμήναρχος, ηγέτης του ΕΛΑΣ Β. Πελοποννήσου). Από το πρωί της 16/10/1943 όταν έγινε αντιληπτή η κίνηση των γερμανών κινητοποιείται το εφεδρικό ΕΛΑΣ των χωριών και συγκεντρώνονται οι διάφορες ομάδες του Β Τάγματος Αιγιαλείας - Καλαβρύτων του ΕΛΑΣ. Διοικητής ήταν ο Σφακιανός, καπετάνιος ο Δήμος και πολιτικός ο Γιάννης Κατσικόπουλος.
Οι γερμανοί καθηλώθηκαν στο Μύλο του Γουλά. Ο γερμανικός λόχος είχε παγιδευτεί. Στις 17/10/2005 οι γερμανοί είχαν φτάσει στα Πέντε Δένδρα με οδηγούς «Έλληνες» συνεργάτες τους. Οι δυνάμεις των ανταρτών κύκλωσαν τους Γερμανούς στα υψώματα μεταξύ Ρωγών και Κερπινής. Η επιχείρηση κράτησε ως αργά το απόγευμα, πιάστηκαν 63 αιχμάλωτοι ανάμεσα σε αυτούς και ο Σόμπερ (αμφισβητείται, έχει γραφεί ότι αυτοκτόνησε με χειροβομβίδα) και 3 βαριά τραυματισμένοι (εκτελέστηκαν αργότερα, άγνωστο από ποιούς, πολλοί συνδέουν την εκετέλεσή τους με τον απαγχονισμό του 18χρονου Παυλόπουλου στην Πλατεία των Καλαβρύτων από τους γερμανούς και με την απομάκρυνσή τους απο το Νοσοκομείο με παρέμβαση του γιατρού Παυλόπουλου "Πελοπόννησος 10/12/2009 σελ.. 14"),
10 διέφυγαν και υπόλοιποι σκοτώθηκαν.
Οι αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν στα Καλάβρυτα.
Στο τμήμα του Αιγίου επικεφαλής ήταν ο ταγματάρχης Regiment Hans Ebersberger -
Χανς Εμπερσμπεργκερ που έφθασε στην πόλη των Καλαβρύτων στις 9/12/1943. Κάτοικοι της περιοχής θορυβημένοι από τις καταστροφές των γερμανών σχημάτισαν επιτροπή υποδοχής που διαβεβαίωσε του Γερμανούς γα τη νομιμοφροσύνη τους.

Η Πορεία των αιχμαλώτων

Μετά τη μάχη της Κερπινής οι αιχμάλωτοι μεταφέρονται στα Καλάβρυτα.
Σημειώνεται ότι οι αντάρτες δεν κρατούσαν αιχμαλώτους αλλά και δεν ήθελαν να τους σκοτώσουν. Δεν υπήρχαν στρατόπεδα αιχμαλώτων. Παρ΄ όλα αυτά κρατούν ένα σύνολο 81 (88 ή 92) αιχμαλώτων (αμφισβητείται) μαζί με άλλους που είχαν συλληφθεί, προκειμένου να διαπραγματευτούν την απελευθέρωση δύο στελεχών του ΚΚΕ στην Πάτρα (Γαμβέτα και Παπαδόπουλο) (αμφισβητείται).
Οι γερμανοί δεν θέτουν θέμα αιχμαλώτων. Δεν ενδιαφέρονται για τους αιχμαλώτους τους. Τους θεωρούσαν χαμένους. Διαπραγματεύονται μόνο και μόνο γαι να κερδίσουν χρόνο με σκοπό τον εντοπισμό του Αρχηγείου των ανταρτών.
Θέμα αιχμαλώτων θέτει ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Θεόκλητος πιστεύοντας λανθασμένα ότι θα κατευνάσει την αγριότητα των γερμανών η ότι θα μπορούσε να αποτρέψει το τι θα ακολουθούσε. Η συζήτηση για τους αιχμαλώτους σταμάτησε 29/11/1943 (βομβαρδισμός Βυσωκάς – Σκεπαστού). Μέχρι την ημέρα αυτή όλα είχαν αποφασιστεί.
Σκοπός των ανταρτών είναι να βρεθούν μαζί με τους αιχμαλώτους έξω από τον κλοιό που είχε δημιουργήσει ο γερμανικός στρατός. Αναπάντητο παραμένει το ερώτημα γιατί κρατούσαν τους αιχμαλώτους.
Στις 4/12/1943 βρίσκονταν στα Μαζέικα (Κλειτορία) όπου είχαν παραμένει 55 ημέρες και όπου κινούντο ελεύθερα. Στο διάστημα αυτό δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον για την απελευθερωσή τους απο τους γερμανούς.
Εχει γραφεί ότι τήν ίδια μέρα ο Δημήτρης Μίχου υπέγραψε διαταγή της Μεραρχίας μαζί με τον Αλέξανδρο (Κασσάνδρα) και τον Αχιλλέα (Πολύδωρο Δανιηλίδη) γιά να επιλεγούν οι Ναζί απο τους αιχμαλώτους, να τους αποσύρουν από τους άλλους και να τους εκτελέσουν. Η διαταγή έφτασε στην Κλειτορία την ίδια μερα το βράδυ αλλά δεν δόθηκε στο Σωτήρη Θεοδωρακόπουλο (Φρούραρχος της περιοχής - Λοχαγός).
Στις 5/12/1943 κινούνται προς τα Τριπόταμα. Εκτός από έναν με όνομα Ροζέ Βάλτερ (ή Βαλτέρ) που παρέμεινε στα Μαζέικα (Κλειτορία) γιατί ήταν άρρωστος. Όταν τελευταία επέστρεψε στα Μαζέικα ισχυρίστηκε ψέματα ότι ήταν διασωθείς από την εκτέλεση των αιχμαλώτων. Ο δρόμος όμως ήταν κλειστός από το τμήμα του γερμανικού στρατού που ανέβαινε από τον Πύργο. Την ίδια μέρα κινούνται προς το χωριό Πλανητέρου όπου εντοπίζονται από ανιχνευτικά γερμανικά αεροπλάνα. Κρύβονται στον πυκνό πλατανεώνα της περιοχής. Την επομένη οι αιχμάλωτοι μεταφέρονται στο χωριό Μάζι (6/12/1943) . Στο Μάζι στη Βίλα Μπράουν είχε εγκατασταθεί η αγγλική αποστολή. Οι Στίβενς και Άντριου της αγγλικής αποστολής ανέκριναν τους αιχμαλώτους.
Το βράδυ στις 7 – 8/12 /1943 οι γερμανοί υπό τον Γκνας (Gnass) και «Έλληνες» οδηγούς κινούνται προς του Μάζι, γιατί μαθαίνουν ότι προς τα εκεί κινούνται οι αιχμάλωτοι, όπου φθάνουν χαράματα. Είναι οι πρώτη φορά που οι γερμανοί εμδιαφέρονται για τους αιχμαλώτους τους.
Οι αντάρτες , παρά το ότι καθυστερούν να εντοπίσουν τους γερμανούς, ξυπνούν γρήγορα τους αιχμαλώτους και κινούνται προς το δάσος. Δραπετεύουν δύο γερμανοί. Ο ένας (Γιόχαν Ντόνερ) θα συναντήσει το τμήμα του Γκνάς που επιστρέφει στα Μαζέικα (Κλειτορία) και ο άλλος (Ουίλμερ) κινείται προς τα Σουδενά (Α.Κ. Λουσοί). Εντοπίζεται και εκτελείται από την Αγγλική Αποστολή.
Ο Ντόνερ διαβεβαιώνει τον Γκνας ότι οι αιχμάλωτοι ζουν.
Στις 8/12/1943 ή (9/12/1943) οι αιχμάλωτοι εκτελούνται στη θέση «Μαγέρου» του Χελμού (Γερμανογκρέμι). Eχει γραφεί επίσης ότι οι αιχμάλωτοι εκτελέστηκαν τη νύχτα 13 προς 14 Δεκέμβρη δηλ. μετά τη σφαγή των Καλαβρύτων (αμφισβητείται). Διασώζονται δύο (αμφισβητείται).
Οι φονευθέντες γερμανοί εντοπίζονται από τον Γκνας και τους "Ελληνες" συνοδούς στις 12/12/1943 η 13/12/1943. Οι εξαγριωμένοι γερμανοί εκτελούν 12 άτομα. Δεν εκτελούν τον Καρκούλια ο οποίος είχε εξαναγκάσει 2 η 3 εκ των 12 να είναι οδηγοί για την ανεύρεση των αιχμαλώτων. Από την εκτέλεση διασώζεται ο Δημήτρης Κίτσος και ο Βασίλης Ορφανός που είχε διαφύγει καθ οδόν.
Η εκτέλεση έγινε με εντολή της Αγγλικής Αποστολής η γιατί οι αντάρτες είχαν την αίσθηση ότι ήταν εγκλωβισμένοι και κινδυνεύουν η κατ΄ άλλους η απόφαση πάρθηκε απο ανθρώπους που ήλεγχαν το ΕΑΜ στην Πάτρα.
Στις 9/12/1943 ο Γκνάς κινείται προς το χωριό Τριπόταμα με σκοπό να αποκλείσει τη διαφυγή της Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ. Δεν δείχνει να ενδιαφέρεται για την τύχη των αιχμαλώτων.
Τα πτώματα εντοπίζονται στις 16/12/1943, μεταφέρονται στην Τρίπολη, όπου ενταφιάζονται στις 20/12/1943.
Οι γερμανοί αγνοούν την εκτέλεση των γερμανών αιχμαλώτων μέχρι το μεσημέρι της 13/12/1943 που έγινε η σφαγή των Καλαβρύτων.

Το έγκλημα των Καλαβρύτων

Η εγκληματική δράση των γερμανών άρχισε στις 5/12/1943. Αποκορύφωμα η σφαγή του αντρικού πληθυσμού των Καλαβρύτων στις 13/12/1943, ημέρα Δευτέρα και η πυρπόληση της Πόλης. Tον τόπο εκτέλεσης τον είχαν επιλέξει οι γερμανοί από την προηγούμενη ημέρα (ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ: "Η αποφράδα ημερα", ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΛΕΞ. ΜΠΙΡΜΠΑ, ΣΕΛ 46 - ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ ) Το εκτελεστικό απόσπασμα αποτελούν 35 γερμανοί στρατιώτες και η διαταγή δίνεται από το σφαγέα γερμανό λοχία Τένερ.
Ο αριθμός των εκτελεσθέντων ξεπερνά τους 650 (ο ακριβής αριθμός αμφισβητείται). Διασώζονται 15 που «θάφτηκαν» κάτω από τα σώματα των εκτελεσθέντων. Σήμερα δεν ζει κανένας. Διασώθηκαν επίσης όσοι έφυγαν όταν έφθασαν οι γερμανοί στα Καλάβρυτα καθώς και όσοι δραπέτευσαν κατά την περίοδο παραμονής των γερμανών στην Πόλη.
Τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι κλείστηκαν στο κτίριο του σχολείου και κατάφεραν να απεγκλωβιστούν όταν οι φλόγες έζωσαν το σχολείο.
Την τύχη των Καλαβρύτων είχαν τα Μαζέικα (Κλειτορία) με 10 νεκρούς (πυρπόληση 14/12/1943), Αγια Λαύρα με 7 νεκρούς (14/12/1943), Ζαχλωρού 12, Σκεπαστό 16 (29/11/1943), Βρώσταινα 7, Ζαχλωρίτικα 14, Κερπινή 43 (8/12/1943), Ρωγοί 63 (8/12/1943), Ροδοδάφνη 3, Μαμουσιά 5, Βλασία 9, Ρωγοί 7, Βραχνί 8, Πλανητέρου 6, Ακράτα 14, Μέγα Σπήλαιο 21.
Η θυσία των Καλαβρύτων αναδείχθηκε σε παγκόσμιο σύμβολο ελευθερίας και ειρήνης. Αποτελεί σύμβολο για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Συμπερασματικά

- Η εκτέλεση των γερμανών αιχμαλώτων δεν αποτελεί αιτία της σφαγής των Καλαβρύτων. Δεν ήταν επιχείρηση αντιποίνων αλλά μια προσχεδιασμένη επιχείρηση.

-Οι συμμετέχοντες στην Εθνική Αντίσταση δεν έχουν καμιά εθύνη γαιτί: " Mόνο ως ελεύθερο ον ο άνθρωπος ευθύνεται γαι τις πράξεις του και τα εγκλήματά του".

- Δεν είναι αλήθεια η ύπαρξη αυστριακού στρατιώτη που απελευθέρωσε τα γυναικόπαιδα που είχαν κλειστεί στο Δημοτικό Σχολείο.

- Η Αγγλική Αποστολή (συνταγματάρχης Στήβενς και ταγματάρχης Αντονυ Αντριους), «Ελληνες» συνεργάτες των γερμανών, Διοίκηση («Πρωθυπουργός» Ράλλης) και τάγματα ασφαλείας συνδέονται με το έγκλημα των Καλαβρύτων και την εκτέλεση των γερμανών αιχμαλώτων.

- Είναι τουλάχιστον απαράδεκτο να αμαυρώνεται το Επος της Εθνικής Αντίστασης με επιχειρήματα που αποενοχοποιούν τους κατακτητές.

ΒΡΑΧΝΙ

Saturday, September 8, 2007

αρχείο

vraxni.blogspot.com